Nazwy angielskich dni tygodnia.
Nazwy polskich dni tygodnia nieco różnią się od tych w języku angielskim. Czasem warto wiedzieć skąd cos się wzięło.
Dzieci w przedszkolu już się dowiedziały i potrafia wykorzystac tą wiedzę. Teraz kolej na Ciebie!
Nazwy dni tygodnia, jak również tydzień, w języku polskim, podobnie jak w większości języków słowiańskich, wywodzą się z czasów początków chrystianizacji Słowian przez misjonarzy w VII wieku, a nazwy dni zostały utworzone w sposób numeryczny „odliczając” ich kolejność po niedzieli, która pierwotnie była początkiem tygodnia, jednak w potocznym użyciu, nazwy te zostały uznane za numer dnia w tygodniu czego skutkiem jest uznanie poniedziałku za pierwszy dzień tygodnia.
Antyczni Grecy, natomiast, ochrzcili dni tygodnia imionami znanych im ciał niebieskich – słońca, księżyca i innych planet, które z kolei nosiły boskie przydomki: Ares, Hermes, Zeus, Afrodyta i Kronos. Dni tygodnia nazywali Theon hemerai – dniami bogów.
Antyczni Rzymianie zaś podkradli pomysł i nadali nazwy swoich bogów: Mars, Merkury, Jowisz, Wenus i Saturn.
Ludy germańskie, w tym plemiona anglo-saksońskie, dokonały kolejnej zmiany, oszczędzając jedynie Saturna, obok którego w kalendarzu zadomowili się Tiu(Twia), Woden (Odin), Thor i Freya (Fria).
Około pierwszego wieku naszej ery, Rzymianie rozpoczynali tydzień od soboty, ale z czasem kult słońca wezbrał na sile, w efekcie czego drugi dzień tygodnia – niedziela (Sunday) -zajęła pierwsze miejsce.
Poniżej znajdziecie krótki opis historii angielskich nazw w obecnych kalendarzach, wraz z ich historycznymi odpowiednikami. Sunday – Sun’s day
Nazwa wywodzi się z łacińskiego dies solis, co oznacza dzień słońca. Dzień ów był świętem celebrowanym przez pogańskich obywateli Republiki Rzymskiej.
- Middle English sone(n)day or sun(nen)day
Old English sunnandæg „day of the sun”
Germanic sunnon-dagaz „day of the sun”
Latin dies solis „day of the sun”
Ancient Greek hemera heli(o)u, „day of the sun”
Monday – Moon’s day
Tym razem zamiast łaciny mamy anglo-saksońskie pochodzenie: monandaeg, czyli dzień księżyca. Niegdyś w drugi dzień tygodnia składano hołd bogini księżyca.
- Middle English monday or mone(n)day
Old English mon(an)dæg „day of the moon”
Latin dies lunae „day of the moon”
Ancient Greek hemera selenes „day of the moon”
Tuesday – Tiu’s day
W kulturze germańskiej/staroangielskiej Tiu (Twia) jest bogiem wojny i nieba, często identyfikowanym z nordyckim bogiem Tyrem.
- Middle English tiwesday or tewesday
Old English tiwesdæg „Tiw’s (Tiu’s) day”
Latin dies Martis „day of Mars”
Ancient Greek hemera Areos „day of Ares”
Wednesday — Woden’s day
Z kolei w środę czcimy Odyna, który w mitologii anglo-saksońskiej nosi imię Woden.
- Middle English wodnesday, wednesday, or wednesdai
Old English wodnesdæg „Woden’s day”
Latin dies Mercurii „day of Mercury”
Ancient Greek hemera Hermu „day of Hermes”
Thursday – Thor’s day
Ostatnimi czasy Thor zyskuje na popularności dzięki kasowym produkcjom z Hollywood, jednakże ów nordycki bóg piorunów dzierżący młot Miölnir już od dawna robi karierę jako gwiazda każdego czwartku.
- Middle English thur(e)sday
Old English thursdæg
Old Norse thorsdagr „Thor’s day”
Old English thunresdæg „thunder’s day”
Latin dies Jovis „day of Jupiter”
Ancient Greek hemera Dios „day of Zeus”.
Friday – Freya’s day
Tym razem czcimy boginię – i to nie byle jaką, choć wciąż nordycką. Freya (Fria) jest bowiem boginią wszystkiego, co dobre, czyli: miłości, piękności, płodności. Jej imię wywodzi się z germańskiego Freo, czyli wolny (free) oraz ukochany, drogi sercu. Często mylona i utożsamiana z germańską/nordycką boginią o imieniu Frigg – żoną Odyna, panią chmur, nieba i miłości małżeńskiej.
Staroangielskie frigedæg ma następującą etymologię:
Frige (dopełniacz w liczbie pojedynczej od Freo) + dæg „dzień”
- Middle English fridai
Old English frigedæg „Freya’s day”
composed of Frige (genetive singular of Freo) + dæg „day” (most likely)
or composed of Frig „Frigg” + dæg „day” (least likely)
Germanic frije-dagaz „Freya’s (or Frigg’s) day”
Latin dies Veneris „Venus’s day”
Ancient Greek hemera Aphrodites „day of Aphrodite”
Saturday – Saturn’s day
I w końcu bóg z mitologii rzymskiej – Saturn. Dzień ku jego chwale w języku anglo-saksońskim zwał się sater daeg, z kolej starożytni rzymianie używali nazwy dies Saturni.
- Middle English saterday
Old English sæter(nes)dæg „Saturn’s day”
Latin dies Saturni „day of Saturn”
Ancient Greek hemera Khronu „day of Cronus”
- William Morris, editor, The American Heritage Dictionary of the English Language, New College Edition, Houghton Mifflin Company, Boston, 1976
- Webster’s Encyclopedic Unabridged Dictionary of the English Language, Portland House, New York, 1989
- William Matthew O’Neil, Time and the Calendars, Sydney University Press, 1975
- Wikipedia